فرامرز پايور
فرامرز پايور در 21 بهمن سال 1311در تهران به دنيا آمد. پدرش هنرمند نقاش و استاد زبان فرانسه در دانشگاه تهران و پدربزرگش مصورالدوله، نقاش چيره‌دست دوره قاجار بود که با نواختن ويولن، سنتور و سه‌تار آشنايي داشت. پايورآموزش موسيقي را نزد استاد ابوالحسن صبا آغاز کرد و همچنين از محضر استاداني چون عبدالله دوامي و نورعلي برومند بهره برد.
فرامرز پايور يکي از برجسته‌ترين شاگردان استاد صبا بود و تا سال 1336 که استاد صبا درگذشت از آموزشهاي وي بهره برد.
وي از سال 1333 فعاليت خود را در وزارت فرهنگ و هنر وقت و از سال 1337 تدريس سنتور را در هنرستان عالي موسيقي ملي آغاز کرد.
زنده ياد پايور به عنوان آهنگسازي تحصيل کرده که در نوازندگي سنتور به سبک و شيوه خاص خودش دستيافته بود هارموني و کمپوزيسيون را در کلاس استاد بزرگ آن زمان، امانوئل مليک اصلانيان آموخت. در سال 1341 براي ادامه تحصيلات کلاسيک از طرف وزارت فرهنگ و هنر به انگلستان فرستاده شد. از دانشگاه کمبريج در زبان و ادبيات انگليسي دانشنامه گرفت و در تمام اين سالها تلاش فراواني در جهت معرفي موسيقي ايراني و سنتور به محافل علمي و هنري دنيا داشت.
فرامرز پايور در بيش از نيم قرن فعاليت حرفه اي خود صدها اثرمکتوب و صوتي منتشر وصدها برنامه صحنه اي در ايران و اکثر نقاط جهان اجرا کرد که همگي در اعتلا و ارتقاء کيفي موسيقي ايراني تاثيرات فراواني برجاي گذاشت.
در سال 1386 و در آخرين تجليلي که خانه موسيقي از وي کرد خواهر ايشان تنديس و لوح تقدير را از طرف وي دريافت کرد.
مراسم تشييع و خاکسپاري زنده يادفرامرز پايور در خبرهاي بعدي اعلام مي شود.
محمد موسوي، ني‌نواز پيشكسوت ايران كه سال‌هاي طولاني با پايور همنشين بوده و همكاري داشته، با اشاره به اين كه تحقيقات اين استاد يگانه موسيقي در تاريخ هنر ايران بي‌نظير است، مي‌گويد: پايور با كارهاي پژوهشي و آموزشي‌اش در حوزه نوازندگي، سنتور را عمومي كرد و با تغييراتي كه در آن داد، اين ساز را به ميان مردم آورد.
وي در اين ارتباط مي‌افزايد: چپ كوك و راست كوك سنتور كار پايور بود و او نوع جديدي از اين ساز را با 9 خرك ساخت كه با استقبال همه روبه‌رو شد.
هوشنگ كامكار هم درباره نقش زنده‌ياد پايور در پيشرفت نوازندگي سنتور در ايران توضيح مي‌دهد: تكنيك قدرتمند و شيوه‌هاي جديد او در سنتور‌نوازي نيازي به تعريف ندارد. پايور بنيانگذار سنتور نوازي مدرن در كشور بود و بسياري از نوازندگان بزرگ اين ساز نزد او آموزش ديدند.
هنرمندي كه پژوهشگر بود
حسام‌الدين سراج هم كه در ابتداي دهه 60 خورشيدي براي 2 سال شاگرد فرامرز پايور در نوازندگي سنتور بوده است، دراين‌باره مي‌گويد: اين استاد بزرگ موسيقي براي اولين بار نوازندگي سنتور را روشمند و براي آن كتاب‌هاي آموزشي منتشر كرد. از ميان جزوات و رساله‌هاي آموزشي پايور بايد به دستور مقدماتي سنتور، رديف صبا، 2 قطعه 4 مضراب، رديف چپ كوك و مجموعه‌اي با عنوان كار عمل اشاره كرد.
داود گنجه‌اي نيز كه از دهه 40 خورشيدي با پايور آشنايي داشته است، جايگاه اين استاد در عرصه موسيقي ايراني را چنين شرح مي‌دهد: فرامرز پايور بر همه حوزه‌هاي تئوري و اجرا اشراف داشت و آثار مكتوب ارزشمند و موثري را در حوزه نت‌نويسي، نوازندگي و آهنگسازي از خود به جاي گذاشت.
در ادامه صحبت‌هاي قائم‌مقام خانه موسيقي، هوشنگ كامكار ادامه مي‌دهد: پايور علاوه بر آموزش و انتشار كتاب‌هاي نظري در حوزه موسيقي، كنسرت‌هاي بزرگي را نيز برگزار و هدايت كرد.
اين آهنگساز مي‌افزايد: او اجراهاي بزرگي را در داخل و خارج از كشور به روي صحنه برد و تصنيف‌هاي قديمي ايراني را با حضور خوانندگان و نوازندگان بزرگ احيا و بازسازي كرد.
محمد موسوي در همين ارتباط مي‌گويد: يكي از بزرگ‌ترين كارهاي پايور در عرصه اجراي موسيقي، تشكيل اركستر اساتيد بود كه با تنظيمات بي‌نظير او شاهكارهاي موسيقي ايراني را اجرا كردند.
نظرات